Het terugvinden van passie in je werk. Het belang van vertragen in het onderwijs als tegenhanger van ‘doen, doen, doen en iets nieuws starten voordat het voorgaande is afgesloten’. En het uithouden met dat het tijd kost voordat er een beweging ontstaat. De relatie tussen onderwijs en onderzoek naar onderwijs. Thema’s die aan bod komen tijdens de Systemische Werkplaats Onderwijs van 1 juni 2016 naar aanleiding van de vraag van iemand die eerst docent was en nu werkzaam is als onderzoeker.
In een inleidend interview met de hele groep komen we tot een vraag die we onderzoeken aan de hand van een loopbaanopstelling. Pas tijdens de opstelling werd duidelijk dat de dieperliggende vraag was: “Hoe kan ik als onderzoeker het plezier, dat ik had als docent, integreren in mijn rol als onderzoeker?”
Mijn collega Femmy begeleidde als ervaren loopbaancoach de opstelling, waarbij de verschillende werkplekken in chronologische volgorde zijn opgesteld: de eerste school waar hij als docent heeft gewerkt, een onderzoeksproject waar hij bij betrokken was vanuit deze school, de lerarenopleiding en het onderzoeksinstituut. De beweging in de opstelling – die drie kwartier heeft geduurd – heeft zich uiteindelijk alleen afgespeeld tussen de oude school en het onderzoeksproject.
De opstelling In de opstelling was het duidelijk zichtbaar dat de onderzoeker straalde toen hij terug kwam op ‘zijn oude nest’. Hij voelde warmte en maakte tegelijkertijd een handbeweging van “dit is geweest en afgesloten”. De onderzoeker vond het lastig om terug te zijn in de oude situatie. In de overstap van zijn school naar het onderzoeksproject heeft hij het plezier en de passie achtergelaten. Hij had het afgesloten in zijn lijf. Hoe zorgvuldig heeft Femmy het proces begeleid om hem weer in contact te brengen met zijn gevoel en de onderzoeker een beweging te laten maken om de school letterlijk en figuurlijk weer te omarmen. En, daarmee een plek te geven in zijn lijf, zonder het weg te hoeven stoppen. De opstelling duurde eindeloos. De waarnemersgroep om de opstelling heen werd expliciet gevraagd te verduren, een bedding te blijven creëren voor de onderzoeker en ‘erbij te blijven’.
Uiteindelijk kon de onderzoeker weer innerlijk contact maken met het plezier, de passie en het warme bad van zijn oude school en het weer voelen in zijn lijf. De school gaf daarop terug er altijd te zullen zijn én dat het tijd was om een volgende stap te maken.
Inzichten voor het onderwijs Na een opstelling staan we altijd met de groep stil bij de vraag, wat we nu gezien hebben en welk patroon zich herhaalt in het onderwijs als geheel. Een vraag van een persoon kan ook inzichten geven in het systeem:
- bewustzijnsontwikkeling is nodig om in je volle kracht je werk te kunnen doen;
- vertragen in het onderwijs is niet vanzelfsprekend, activiteiten en urgenties volgen elkaar op;
- vertragen en stilstaan helpt om werkelijk te ervaren wat er is;
- in verbinding met jezelf kun je je plezier en passie meenemen;
- sommige leraren zijn ergens in hun loopbaan hun passie en plezier kwijtgeraakt, het is mogelijk om de passie weer terug te vinden;
- professionele en persoonlijke ontwikkeling gaan hand in hand;
- door waarnemer en/of representant te zijn leren we over onszelf en nemen dit mee naar ons eigen werk en daarmee het onderwijsveld in.
Utrecht, juni 2016
Sander Galjaard
Bron afbeelding: jerphaar.nl