Wat het lerarentekort mogelijk zichtbaar wil maken

Wat het lerarentekort mogelijk zichtbaar wil maken
Een duik in de onderstroom op zoek naar duurzame oplossingen

Je kunt op vele manieren kijken naar het lerarentekort, waaronder op een systemische manier. Dit betekent dat je op onderzoek uitgaat vanuit de gedachte dat het lerarentekort het topje van een ijsberg is. Je duikt dieper om te ontdekken wat er onder water – in de onderstroom – te zien is. Graag neem ik je mee in de inzichten die ik samen met nog zeven onderwijsprofessionals[1] heb opgedaan tijdens de Systemische Werkplaats Onderwijs van 30 januari 2019, toen we de vraag hebben onderzocht:

Wat wil het lerarentekort zichtbaar maken?

Onderstaand verslag is een weergave van wat voor mij de grote lijnen van ons onderzoek is geweest. Een belangrijk inzicht is dat het lerarentekort aandacht vraagt voor een groter maatschappelijk vraagstuk: sociale segregatie.  Oftewel het verschijnsel dat mensen met verschillende (culturele en/of economische) achtergronden gescheiden van elkaar leven. Het raakt ook aan hoe ouders en school (niet) samenwerken rondom de begeleiding van de kinderen in hun ontwikkeling. En het raakt aan ruimte geven aan de liefde voor de kinderen, voor werken met hart en ziel in het onderwijs. “Wat het lerarentekort mogelijk zichtbaar wil maken” «Wat het lerarentekort mogelijk zichtbaar wil maken»” class=”more-link”>Lees verder…

Het lerarentekort maakt de kloof in het onderwijs zichtbaar

Wat wil het lerarentekort voor het onderwijssysteem zichtbaar maken? Deze vraag stond centraal in de Systemische Werkplaats Onderwijs van 30 januari 2019.

Bij de vorige Werkplaats hebben we het thema ‘lerarentekort’ ook onderzocht. En we waren nog niet klaar met het onderzoek. Daarom hebben we, uniek in de geschiedenis van de Werkplaats, voor een tweede keer hetzelfde thema centraal gesteld.

Aanwezig bij de Werkplaats zijn een directeur basisonderwijs, twee hogeschooldocenten, een directeur professionalisering van een basisschool bestuur, een onderzoeker en een trainer in het onderwijs. Femmy Wolthuis en ik begeleiden.

Inzichten uit de Systemische Werkplaats Onderwijs “Het lerarentekort maakt de kloof in het onderwijs zichtbaar” «Het lerarentekort maakt de kloof in het onderwijs zichtbaar»” class=”more-link”>Lees verder…

Systemische Werkplaats Onderwijs ‘Lerarentekort’ – verslag bijeenkomst 17 oktober 2018

Inleiding

Het lerarentekort is op dit moment een belangrijk thema in het onderwijsveld. Daarom hebben we gekozen om dit systemisch te onderzoeken.

Vraaginbrengers zijn Harriet Kollen en Suzan Baldinger. Eind september hebben zij in Amsterdam een hackaton georganiseerd om na te denken over alternatieve oplossingen voor het lerarentekort. Het was een zeer dynamische en positieve dag die zes denkrichtingen opleverde om het lerarentekort op een andere manier aan te pakken. Na het verschijnen van de oplossingsrichtingen kwamen als respons veel positieve reacties en negatieve reacties los uit het onderwijs werkveld zelf. Van daaruit starten we met de vraag van Harriet en Suzan:

Hoe kunnen we de aandacht richten op de positieve dingen in het onderwijs? “Systemische Werkplaats Onderwijs ‘Lerarentekort’ – verslag bijeenkomst 17 oktober 2018″ «Systemische Werkplaats Onderwijs ‘Lerarentekort’ – verslag bijeenkomst 17 oktober 2018»” class=”more-link”>Lees verder…

Nieuwe data Systemische Werkplaats Onderwijs 2018 – 2019

Terugblik 2017 – 2018
We kijken terug op vier mooie Systemische Werkplaatsen Onderwijs in het schooljaar 2017 – 2018. Met in totaal zo’n 60 mensen hebben we samen inzichten gekregen in thema’s als professionaliteit, leiderschap en wat we hebben genoemd ‘de oversteek’, over de ontwikkeling die we zien ten aanzien van de plek van leerkracht en schoolleider.

Nieuwe data 2018 – 2019
Ook in het nieuwe schooljaar 2018 – 2019 zijn er weer een aantal Werkplaatsen waarvoor we je nu alvast van harte willen uitnodigen, zodat je de data desgewenst alvast vin de agenda kunt zetten:

  • woensdag 17 oktober
  • woensdag 30 januari
  • woensdag 22 mei

De inloop is om 15.30 uur, start om 16.00 uur. We ronden af om 20.00 uur. Over de locatie  informeren we jullie later.

Alle goeds bij het afronden van dit schooljaar, een inspirerende zomertijd gewenst en tot ziens.
Hartelijke groet, Sander en Femmy

De oversteek – over de plek van de leerkracht en de schoolleider

We nemen je graag mee in een beeld over de plek van de leerkracht in relatie tot de leerling en van de schoolleider in relatie tot de leerkracht. Volgens ons laten deze twee beelden de transitie zien die gaande is in het onderwijs. Zoekende, met vallen en opstaan. En het gebeurt steeds meer.

We hebben de beelden zien ontstaan tijdens een studiedag in het basisonderwijs met 15 directeuren, locatieleiders, een bestuurder en HRM-strategisch beleidsmedewerker en tijdens de Systemische Werkplaats Onderwijs van 22 november 2017, waar we een vraag onderzochten uit het voortgezet onderwijs. De inzichten uit beide settingen brengen we onderstaand samen. “De oversteek – over de plek van de leerkracht en de schoolleider” «De oversteek – over de plek van de leerkracht en de schoolleider»” class=”more-link”>Lees verder…

Over leiderschap

Woensdag 27 september 2017, bestuurskantoor locatie SPO Utrecht

Een schoolleider uit het primair onderwijs brengt een vraag in over leiderschap binnen zijn bestuur: hoe verhouden het oude en nieuwe leiderschap zich tot elkaar?

Er staan twee leiders in de opstelling. Het Hoofd der School en schoolleider. Successievelijk worden het kind, het team, het bestuur en het ministerie ingebracht.

Inzichten uit de opstelling

  • Er is een machtsstrijd tussen de twee leiders op één plek
  • Kinderen willen geen machtsstrijd en gaan tussen de leiders instaan, als buffer
  • Als het team in de opstelling komt, neemt het team de plek in tussen de leidinggevenden, als buffer
  • Het team is in verwarring en wordt gemangeld tussen het oude en nieuwe schoolleiderschap
  • De machtsstrijd ontneemt de essentie van het onderwijs de adem
  • De essentie van het onderwijs is een gevoel, wat iedereen kent, maar bijna geen taal aan kan geven
  • Het Hoofd der School staat voor vertrouwd en zeker. Het lijkt schijnveiligheid te bieden
  • Het nieuwe leiderschap is boos, omdat het niet gesteund wordt door de bestuurder. Hij verwijt de bestuurder dat hij wegkijkt
  • Ook OCW kijkt weg naar een andere kant, dan het onderwijsveld
  • Het nieuwe leiderschap heeft de blik gericht op het onderwijs van de toekomst
  • Politiek, bestuurder en schoolleiding lijken allemaal een andere stip op de horizon te hebben.
  • Er ontstaat ontspanning in de opstelling wanneer het team bij de kinderen en de ouders gaat staan
  • Het oude leiderschap is gebaat bij rookgordijnen, want dan wordt er niet op hem gelet
  • Het ouder leiderschap is alleen bang voor de zakelijke manager, die kan hij namelijk niet beïnvloeden

“Over leiderschap” «Over leiderschap»” class=”more-link”>Lees verder…

Als leren en doceren met elkaar worden verbonden

In de Systemische Werkplaats Onderwijs van februari 2017 hebben we met elkaar polariteiten in het onderwijs onderzocht: alleen – samen, angst – lef, bovenstroom – onderstroom, alleen staan – ergens bij horen, vertragen – versnellen, deel – geheel, toeval – focus en doceren – leren. Daaruit is de opstelling ontstaan waarin we de polariteit doceren – leren verder hebben onderzocht. Onderstaand delen we onze waarnemingen uit de opstelling. “Als leren en doceren met elkaar worden verbonden” «Als leren en doceren met elkaar worden verbonden»” class=”more-link”>Lees verder…

Over het mannelijke en het vrouwelijke in het onderwijs

​Jan Jacob Stam, een zeer ervaren systemisch werker en opsteller en oprichter van het Bert Hellinger Instituut, doet in een nieuwsbrief verslag van een opstelling die hij heeft begeleid over het onderwijssysteem in de Dominicaanse Republiek. De waarnemingen zijn treffend en sluiten aan bij die van de Systemische Werkplaats Onderwijs. We zijn dan ook blij dat we zijn verhaal met je mogen delen.

“Over het mannelijke en het vrouwelijke in het onderwijs” «Over het mannelijke en het vrouwelijke in het onderwijs»” class=”more-link”>Lees verder…

Patronen in het onderwijs

patronenIn dit blog nemen we je mee in wat we met elkaar hebben gezien tijdens de opstelling en de nabespreking daarvan tijdens de Systemische Werkplaats Onderwijs van 30 november 2016. Het geeft informatie over patronen in ons onderwijs en bronnen van waaruit beweging ontstaat. We zijn benieuwd wat je herkent in je eigen praktijk. Laat je een reactie achter? Zo kan de uitwisseling en het leren verder gaan. “Patronen in het onderwijs” «Patronen in het onderwijs»” class=”more-link”>Lees verder…