De oversteek – over de plek van de leerkracht en de schoolleider

We nemen je graag mee in een beeld over de plek van de leerkracht in relatie tot de leerling en van de schoolleider in relatie tot de leerkracht. Volgens ons laten deze twee beelden de transitie zien die gaande is in het onderwijs. Zoekende, met vallen en opstaan. En het gebeurt steeds meer.

We hebben de beelden zien ontstaan tijdens een studiedag in het basisonderwijs met 15 directeuren, locatieleiders, een bestuurder en HRM-strategisch beleidsmedewerker en tijdens de Systemische Werkplaats Onderwijs van 22 november 2017, waar we een vraag onderzochten uit het voortgezet onderwijs. De inzichten uit beide settingen brengen we onderstaand samen. “De oversteek – over de plek van de leerkracht en de schoolleider” verder lezen «De oversteek – over de plek van de leerkracht en de schoolleider»” class=”more-link”>Lees verder…

Over leiderschap

Woensdag 27 september 2017, bestuurskantoor locatie SPO Utrecht

Een schoolleider uit het primair onderwijs brengt een vraag in over leiderschap binnen zijn bestuur: hoe verhouden het oude en nieuwe leiderschap zich tot elkaar?

Er staan twee leiders in de opstelling. Het Hoofd der School en schoolleider. Successievelijk worden het kind, het team, het bestuur en het ministerie ingebracht.

Inzichten uit de opstelling

  • Er is een machtsstrijd tussen de twee leiders op één plek
  • Kinderen willen geen machtsstrijd en gaan tussen de leiders instaan, als buffer
  • Als het team in de opstelling komt, neemt het team de plek in tussen de leidinggevenden, als buffer
  • Het team is in verwarring en wordt gemangeld tussen het oude en nieuwe schoolleiderschap
  • De machtsstrijd ontneemt de essentie van het onderwijs de adem
  • De essentie van het onderwijs is een gevoel, wat iedereen kent, maar bijna geen taal aan kan geven
  • Het Hoofd der School staat voor vertrouwd en zeker. Het lijkt schijnveiligheid te bieden
  • Het nieuwe leiderschap is boos, omdat het niet gesteund wordt door de bestuurder. Hij verwijt de bestuurder dat hij wegkijkt
  • Ook OCW kijkt weg naar een andere kant, dan het onderwijsveld
  • Het nieuwe leiderschap heeft de blik gericht op het onderwijs van de toekomst
  • Politiek, bestuurder en schoolleiding lijken allemaal een andere stip op de horizon te hebben.
  • Er ontstaat ontspanning in de opstelling wanneer het team bij de kinderen en de ouders gaat staan
  • Het oude leiderschap is gebaat bij rookgordijnen, want dan wordt er niet op hem gelet
  • Het ouder leiderschap is alleen bang voor de zakelijke manager, die kan hij namelijk niet beïnvloeden

“Over leiderschap” verder lezen «Over leiderschap»” class=”more-link”>Lees verder…

Als leren en doceren met elkaar worden verbonden

In de Systemische Werkplaats Onderwijs van februari 2017 hebben we met elkaar polariteiten in het onderwijs onderzocht: alleen – samen, angst – lef, bovenstroom – onderstroom, alleen staan – ergens bij horen, vertragen – versnellen, deel – geheel, toeval – focus en doceren – leren. Daaruit is de opstelling ontstaan waarin we de polariteit doceren – leren verder hebben onderzocht. Onderstaand delen we onze waarnemingen uit de opstelling. “Als leren en doceren met elkaar worden verbonden” verder lezen «Als leren en doceren met elkaar worden verbonden»” class=”more-link”>Lees verder…

Over het mannelijke en het vrouwelijke in het onderwijs

​Jan Jacob Stam, een zeer ervaren systemisch werker en opsteller en oprichter van het Bert Hellinger Instituut, doet in een nieuwsbrief verslag van een opstelling die hij heeft begeleid over het onderwijssysteem in de Dominicaanse Republiek. De waarnemingen zijn treffend en sluiten aan bij die van de Systemische Werkplaats Onderwijs. We zijn dan ook blij dat we zijn verhaal met je mogen delen.

“Over het mannelijke en het vrouwelijke in het onderwijs” verder lezen «Over het mannelijke en het vrouwelijke in het onderwijs»” class=”more-link”>Lees verder…

Patronen in het onderwijs

patronenIn dit blog nemen we je mee in wat we met elkaar hebben gezien tijdens de opstelling en de nabespreking daarvan tijdens de Systemische Werkplaats Onderwijs van 30 november 2016. Het geeft informatie over patronen in ons onderwijs en bronnen van waaruit beweging ontstaat. We zijn benieuwd wat je herkent in je eigen praktijk. Laat je een reactie achter? Zo kan de uitwisseling en het leren verder gaan. “Patronen in het onderwijs” verder lezen «Patronen in het onderwijs»” class=”more-link”>Lees verder…

Cadeau voor het onderwijs

icon-ondernemen-met-hart-en-ziel-ondernemersopstellingen-jerphaaspuntnlHet terugvinden van passie in je werk. Het belang van vertragen in het onderwijs als tegenhanger van ‘doen, doen, doen en iets nieuws starten voordat het voorgaande is afgesloten’. En het uithouden met dat het tijd kost voordat er een beweging ontstaat. De relatie tussen onderwijs en onderzoek naar onderwijs. Thema’s die aan bod komen tijdens de Systemische Werkplaats Onderwijs van 1 juni 2016 naar aanleiding van de vraag van iemand die eerst docent was en nu werkzaam is als onderzoeker.

In een inleidend interview met de hele groep komen we tot een vraag die we onderzoeken aan de hand van een loopbaanopstelling. Pas tijdens de opstelling werd duidelijk dat de dieperliggende vraag was: “Hoe kan ik als onderzoeker het plezier, dat ik had als docent, integreren in mijn rol als onderzoeker?” “Cadeau voor het onderwijs” verder lezen «Cadeau voor het onderwijs»” class=”more-link”>Lees verder…

Over het creëren van een veilig schoolklimaat

schoolklimaat“Hoe creëer ik een veilig schoolklimaat?”, zo luidt de vraag van een basisschooldirecteur. Deze vraag hebben we onderzocht door middel van een opstelling – een 3D weergave van het krachtenveld waarin deze vraag speelt, waarbij mensen de verschillende elementen uit de vraag representeren. Plaats van handeling: de Systemische Werkplaats Onderwijs van 20 januari 2016. Onderstaand delen we een aantal waarnemingen en inzichten die mogelijk ook bruikbaar zijn in de context van andere scholen. “Over het creëren van een veilig schoolklimaat” verder lezen «Over het creëren van een veilig schoolklimaat»” class=”more-link”>Lees verder…

Hier draait het om…….

manvrouwbalans“Wij zijn het middelpunt van de opstelling, wij representeren de mannelijke en vrouwelijke energie van de uitvoerende macht”.  Dat was de slotzin van de twee representanten van de opstelling op 25 november tijdens de Systemische Werkplaats Onderwijs. Een man en een vrouw tegenover elkaar representeerden de uitvoerende macht en waren tegelijkertijd samen een krachtig middelpunt. Daaromheen waren alle andere elementen in de opstelling geordend. De verbinding tussen de man en de vrouw raakt alle deelnemers diep. Er gaat een grote kracht van dit beeld uit. De twee elementen (man en vrouw) staan tegenover elkaar, in rust, beiden in hun zelfstandige kracht en toch met elkaar verbonden. Het mannelijk en het vrouwelijke samen, de liefde voor elkaar en de ruimte en erkenning, dat laat alles weer stromen.

Wil je weten hoe de opstelling zich heeft ontvouwen om bij dit krachtige middelpunt te komen? Lees dan verder. “Hier draait het om…….” verder lezen «Hier draait het om…….»” class=”more-link”>Lees verder…

Wat er nodig is om de kanteling in het onderwijs door te zetten

Oud en nieuw verbinden en ruimte voor angst voor kwetsbaarheid
“Wat is er nodig om de kanteling die in het onderwijs gaande is door te zetten?” Met deze vraag zijn leerkrachten, schoolleiders en adviseurs binnen het onderwijs in aan de slag gegaan tijdens de Systemische Werkplaats Onderwijs van 23 september 2015.
Bijzonder deze keer was de aanwezigheid van een aantal deelnemers aan de Nationale Denktank die zich bezighouden met de Toekomst van het leren. Zo waren we met twintigers, veertigers en zestigers bij elkaar. De rijkdom van generaties die elkaar van mens tot mens ontmoeten is een rode draad geweest in deze werkplaats. Ze vullen elkaar aan en laten de waarde zien van zowel ‘dat wat er al is’ als ‘het nieuwe’. De verbinding tussen deze twee is mogelijk één van de antwoorden op de vraag wat er nodig om de kanteling in het onderwijs door te zetten.

kwetsbaarheidDaarnaast is voor ons duidelijk geworden dat het gaan zien en erkennen van de angst voor kwetsbaarheid belangrijk is, wil de kanteling doorzetten. Daarmee is voor ons nog duidelijker geworden dat kantelen begint in jezelf en dat daarbij liefdevolle ogen van een ander nodig zijn om door te kunnen zetten. Dingen anders gaan doen is spannend en ongewis, we weten niet wat de uitkomst is. En in het proces weten we het ook gewoon vaak niet. Die kwetsbaarheid laten zien is spannend en deze angst voor kwetsbaarheid verdient aandacht en ruimte.

“Wat er nodig is om de kanteling in het onderwijs door te zetten” verder lezen «Wat er nodig is om de kanteling in het onderwijs door te zetten»” class=”more-link”>Lees verder…