Mag de muziek aan?! Systemische waarnemingen over het onderwijs

“Ik word onrustig van die lege stoel. Ik word er toe aangetrokken. Alsof ik ernaar toe moet”
“Voel je vrij om de beweging te volgen die er in je opkomt”

Een deelnemer aan de workshop Systemisch Onderzoek naar Onderwijs[1] staat op van haar plek in een kring van 26 mensen en gaat op de lege stoel zitten die we als begeleiders hebben neergezet om ook ‘het kind’ een plek te geven in de workshop. Ze begint te stralen. “Mag de muziek aan?! Systemische waarnemingen over het onderwijs” verder lezen «Mag de muziek aan?! Systemische waarnemingen over het onderwijs»” class=”more-link”>Lees verder…

Inzichten over de essentie van onderwijs

“Hoe doe je dat, opgroeien, je talenten ontdekken en jouw verbinding met de buitenwereld vormgeven, volwassen worden?”. Dit zijn vragen die een eigen plek in het onderwijs verdienen. Dat is mijn conclusie na een bijeenkomst van de Systemisch Werkplaats Onderwijs die Sander Galjaard en ik op 24 juni 2015 hebben verzorgd.
Ik ben benieuwd naar verhalen van leerkrachten die vertellen hoe zij met bovenstaande vragen bezig zijn in hun onderwijspraktijk en zie mogelijkheden voor verder systemisch onderzoek.

Wat is onze relatie met onderwijs?

In het kader van de Systemische Werkplaats Onderwijs heb ik een opstelling (een weergave van innerlijke beelden en informatie over een bepaald vraagstuk) begeleid van een organisatie die een tussenjaar organiseert voor jongeren die een studie willen kiezen. Zij werken met nieuwe werkvormen en geven de jongeren veel eigen verantwoordelijkheid in het vormgeven van dit tussenjaar. Ze merken dat de jongeren die dit tussenjaar hebben gevolgd moeite hebben om aansluiting te vinden bij de geboden structuur in het vervolgonderwijs. De vraag die we hebben onderzocht is:  “Hoe verhoudt onze organisatie zich tot het onderwijs?” “Inzichten over de essentie van onderwijs” verder lezen «Inzichten over de essentie van onderwijs»” class=”more-link”>Lees verder…

Kennis in je lijf; systemisch werken met VO-leerlingen

where the magic happens“Na vanmiddag kijk ik heel anders tegen samenwerken aan”. Dat is een van de inzichten van een middag systemisch werken met leerlingen van het Hyperion Lyceum in Amsterdam.

Een klaslokaal in Amsterdam, tafels en stoelen aan de kant. In het midden staan zes stoelen in een cirkel. Vier leerlingen van het Hyperion Lyceum komen binnen gedruppeld voor de workshop Shake it up: begin met het niet-weten die Sander Galjaard en ik verzorgen tijdens het Hyperion Symposium 2015. Stoer dat ze er zijn. Het niet-weten zoeken we meestal niet uit onszelf op. “Kennis in je lijf; systemisch werken met VO-leerlingen” verder lezen «Kennis in je lijf; systemisch werken met VO-leerlingen»” class=”more-link”>Lees verder…

Over het systemische veld in het onderwijs zichtbaar maken en onderhouden

Ongeveer anderhalf jaar geleden kreeg ik een uitnodiging van Femmy Wolthuis om in gesprek te gaan. Als anderen het initiatief nemen om contact te zoeken, ga ik daar altijd op in. Kennelijk hebben zij een reden.  Bij Femmy was dat om te praten over systemisch werken in het onderwijs.  Ik was daar al een tijdje mee bezig en had al een aantal systemische werkplaatsen georganiseerd.

Na een uur praten waren we er eigenlijk al uit. We hadden allebei een verlangen en wens om ‘iets’ te doen met systemisch werken in het onderwijs. Startend vanuit nieuwsgierigheid besloten we om een systemisch onderzoek naar het Nederlands onderwijsveld te doen. Wat? zul je je misschien afvragen. Een systemisch onderzoek naar het Nederlands onderwijs? Wat is dat dan? Hoe ziet dat eruit? Wat doen jullie dan? Mogen jullie dat wel? “Over het systemische veld in het onderwijs zichtbaar maken en onderhouden” verder lezen «Over het systemische veld in het onderwijs zichtbaar maken en onderhouden»” class=”more-link”>Lees verder…

Over meenemen wat van jou is

Opsteller: Marije Boot

Vraag

De vraag van de directeur is: “Op mijn nieuwe school heb ik de afgelopen twee jaar hard gewerkt om veel zaken op orde te krijgen. En nu wil mijn team niet in beweging komen. Dat frustreert mij. Ik heb de neiging om nu de boel de boel te laten en weg te gaan. Wat gebeurt er in de dynamiek tussen mij en het team?”

Inzichten

  • Het niet bewegen van het team heeft ermee te maken dat de directeur haar ‘passie en creativiteit’ op de vorige school waar ze werkte heeft achtergelaten. Als zij meeneemt wat van haar is en achterlaat wat bij de oude school hoort (boedelscheiding) staat ze met energie voor het team dat dan graag aan de slag wil.
  • Ook is er sprake van ‘dubbelbeeld’ – familiedynamiek en organisatiedynamiek zijn met elkaar verweven, waardoor de vraaginbrenger de functie van directeur niet helemaal kan innemen.

“Over meenemen wat van jou is” verder lezen «Over meenemen wat van jou is»” class=”more-link”>Lees verder…

Waarom er voor mannen geen plek meer is in het onderwijs

Het is al een behoorlijke tijd aan de gang. Mannen verlaten het onderwijs, het onderwijs feminiseert. In het primair onderwijs was in 2011 86% van het onderwijzend personeel vrouw. Ook in het voortgezet onderwijs is de trend naar meer vrouwen duidelijk. Op sommige basisscholen werken alleen vrouwen.

Wat betekent feminisering van het onderwijs door een systemische bril bekeken?

Ik benut hierbij mijn eigen waarnemingen toen ik leraar basisonderwijs was. In dit blog bekijk ik het weggaan van mannen uit het onderwijs als symptoom voor een groter probleem. Bij mij komt een aantal vragen boven:

– Wat vertegenwoordigt de man (lees: mannelijke energie) in het onderwijs?
– Is de beweging van de man van het onderwijs af of ergens anders naar toe?
– Waarom is juist nu de beweging op gang gekomen?
– Is deze beweging een patroonherhaling?
– Wat dient zich aan, als de mannen weggaan uit het onderwijs?

“Waarom er voor mannen geen plek meer is in het onderwijs” verder lezen «Waarom er voor mannen geen plek meer is in het onderwijs»” class=”more-link”>Lees verder…

Verslag van een opstelling mbt directeur en bovenschoolse deskundigen in het primair onderwijs

Opsteller: Marije Boot

Vraag

De vraag van de directeur is: “Help ons kijken naar de verschuiving van rollen en taken in de nieuwe structuur, wat er wel en niet duidelijk is en wat er losgelaten mag worden.”

Inzichten

• De positie en functie van directeur moet door alle besturen bekrachtigd worden, waardoor steun ervaren wordt door zowel de directeur, als ook de bovenschoolse deskundigen
• Met betrekking tot ‘het doel’ wordt duidelijk dat het vooral om de kinderen moet gaan. Dit inzicht is van belang in de opstelling om überhaupt een beweging naar het doel te willen maken.

“Verslag van een opstelling mbt directeur en bovenschoolse deskundigen in het primair onderwijs” verder lezen «Verslag van een opstelling mbt directeur en bovenschoolse deskundigen in het primair onderwijs»” class=”more-link”>Lees verder…